Rapé: Tradycja świętych roślin Amazonii
Poznaj moc ducha lasu za sprawą rdzennej praktyki z rapé
Czym jest rapé?
Nazwa ta pochodzi z języka francuskiego, a w dosłownym tłumaczeniu oznacza „mieszankę”. Pomimo że wśród rdzennych kultur Amazonii brazylijskiej określa się ją mianem Romê Potô, to właśnie słowo rapé przedostało się do świata zachodniego, zyskując popularność za sprawą europejskich marynarzy, przewożących towary z Brazylii.
Tradycyjna rapé to mieszanka świętych roślin, kory i popiołów ze świętego ognia, przygotowywana za pomocą subtelnej alchemii w długotrwałym procesie mielenia i przesiewania.
Wśród rdzennych plemion Brazylii, Kolumbii, Ekwadoru i Peru rapé znana jest od wieków, a proces jej preparowania i spożywania odbywa się z głębokim poszanowaniem tradycji przodków. Od czasów starożytnych stosowana jest ceremonialnie, zarówno w celu wspierania procesów duchowych, jak i dla podtrzymania zdrowia fizycznego.*
Jak działa rapé?
Wielu znawców twierdzi, że praca z rapé wzmacnia połączenia synaptyczne w mózgu, stymulując produkcję naturalnego DMT i pomaga w leczeniu chorób psychosomatycznych. Składniki świętych roślin są wchłaniane przez błony śluzowe i przenikają bezpośrednio do krwiobiegu. Rapé z łatwością dociera do zatok przynosowych i czołowych, by zlikwidować nagromadzone tam złogi, powodujące schorzenia, takie jak zapalenie zatok czy migrena. Stosuje się ją też dla uśmierzenia bólu głowy, zneutralizowania stanów otępienia lub nadmiernego napięcia, gdyż skutecznie reguluje ona ciśnienie krwi w czaszce. Część medycyny wędruje także w dół, aż do żołądka, by następnie w przewodzie pokarmowym eliminować pasożyty, oraz dalej - do jelit, gdzie wspomagając ruchy perystaltyczne, usuwa nadmiar zebranych tam nieczystości.*
Równie skutecznie wspomagać może układ oddechowy - zwłaszcza w przypadku przewlekłego zapalenia oskrzeli, zapalenia płuc czy gruźlicy. Rapé może być też przydatna astmatykom, ponieważ pomaga wznowić cykl oczyszczania płuc, powodując wydalanie flegmy i ciał obcych. Dodatkowo działa relaksująco i przeciwgorączkowo, łagodzi objawy alergii, zmęczenie i bóle różnego pochodzenia.*
Wreszcie, rapé to remedium dla ducha. Sprzyja procesowi oczyszczania umysłu. Zatrzymuje bowiem wewnętrzny monolog, sprawiając, iż łatwiej możemy wejść w stan czystej obecności. Pomaga w osiągnięciu głębokiej medytacji i w innych praktykach, podczas których kierujemy uwagę do wnętrza siebie. Pozwala nam rozpoznać nasze prawdziwe potrzeby i pozbyć się negatywnych myśli oraz emocji.
Poznaj nasze rapé
Element ognia i ziemi w rapé
Jednym z dwóch niezbędnych składników rapé jest popiół. Aby spalić korę i uzyskać odpowiedni rodzaj popiołu, potrzebna jest wiedza i doświadczenie w pracy z ogniem. Wtajemniczeni praktycy potrafią utrzymać optymalny, niezbyt silny płomień nawet przez wiele godzin. Gotowy popiół służy jako aktywator chemiczny, który wzmacnia mieszankę i (wraz z elementem Ziemi ze świętych roślin) wznosi ducha. Wszystkie rapé, które znamy, oparte są właśnie na tym połączeniu. Za wyjątkiem rapé z Awiry, pochodzącej z plemienia Apurinã, w której nie używa się popiołu.
W procesie spalania drewna większość soli i alkaloidów nie jest niszczona przez ogień i pozostaje w popiele w różnych proporcjach. Struktura drewna nadaje popiołowi odpowiednią konsystencję, dlatego większość gatunków drzew używanych do produkcji popiołów rapé ma zwarte usłojenie, które jest bardzo twarde i gęste. Uważa się, że drzewa o bardziej miękkim drewnie nie wytwarzają odpowiedniej ilości popiołu i nie dodają siły mieszance, a rapé łatwiej się psuje.
Najczęściej używanym popiołem do sporządzania rapé jest popiół pochodzący z drzewa Tsunu - tradycyjny popiół Yawanawa. Inne powszechnie dodawane popioły to: Murici, Pau Pereira, Parica, Cacao, Cumaru, Mulateiro i Canela de Velho. Niektóre rzadziej spotykane to: Sapota, Balsamo i Emburana. Większość nazw używanych do identyfikacji tych gatunków to popularne nazwy lokalne.
Wiele spośród amazońskich “świętych lekarstw” wykorzystuje popioły w roli aktywatora chemicznego. Przykładem może być zwyczaj żucia mielonych liści koki, wymieszanych z popiołem Yarumo. Również rdzenne społeczności w Wenezueli używają medycyny Yopo, mieszając ugniecione nasiona drzewa z popiołem innej lokalnej rośliny, Concha. Praktycznie wszystkie kultury bazują na tej samej technice łączenia swoich ulubionych roślin z podstawowym aktywatorem. Niekiedy (i dla innych celów niż rapé) korzysta się również z wapna z pokruszonych łupin albo muszli, bądź sody oczyszczonej lub innych naturalnych składników.
Subtelna alchemia
Transformacja materiałów przez ogień jest esencją starożytnej sztuki przemiany alchemicznej. Według niej ogień ma moc oczyszczenia wszystkiego, czego dotknie. W medycynie ajurwedyjskiej istnieje rozległa nauka, związana z wytwarzaniem i stosowaniem popiołów leczniczych, tak zwanych bhasm. Popiół wytwarzany jest tam z wielu różnych substancji, roślin, minerałów, a nawet niektórych metali. Każda z nich, spalona i przekształcona przez ogień, ma swoje właściwości i swoją użyteczność. Bhasmy zajmują szczególne miejsce w rasajanie, sztuce odmładzania i długowieczności.
W Ajurwedzie znana jest również praktyka Nasya, polegająca na korzystaniu z tytoniu leczniczego, delikatnie wdmuchiwanego do nozdrzy, jako remedium na różne dolegliwości. Nos uznawany jest za bezpośrednią drogę do mózgu - bramę do świadomości. To właśnie przez nos nasz organizm pobiera pranę, czyli siłę życiową. Zdrowe oddychanie, bez żadnych barier i zakłóceń jest niezwykle ważne w celu zapewnienia prawidłowego przepływu prany przez głowę oraz całe ciało, dlatego tak duży nacisk kładzie się w Ajurwedzie właśnie na oddech (np. praktyka pranajamy).
Siła intencji
Rapé zajmuje miejsce “świętego lekarstwa” wśród tradycyjnej medycyny naturalnej. Niesie więc zarówno intencje i modlitwy tych, którzy ją przygotowują, jak i tych, którzy się nią dzielą. Wszystkim procesom ceremonii, począwszy od rozpalenia ognia, palenia tytoniu, gry na instrumencie czy samej pracy z rapé, musi towarzyszyć głęboka więź ze świętością. Praktykując z rapé w dwie osoby, istnieje prawdopodobieństwo, że jedna z osób będzie mieć wpływ na proces drugiej, ponieważ może przekazać do jego pola energetycznego część własnego ładunku. Nie zawsze jesteśmy energetycznie przygotowani do dzielenia się rapé z innymi, a naszym prawem jest nie przyjmować jej od nikogo, jeśli czujemy wewnętrzny opór związany z tym rozpoznaniem.*
Używanie tepi wiąże się z odpowiedzialnością, ponieważ pomiędzy praktykującymi wspólnie osobami zachodzi wymiana na poziomie energetycznym. Osoba podająca powinna więc być w stanie posługiwać się potężną energią rapé i rozumieć ją. Wymagana jest jasna intencja, mocny umysł i skupienie. Samodzielna praca za pomocą kuripe jest nieco inna, znacznie bardziej miękka niż przy użyciu tepi.*
Pamiętaj, że przesada i skrajności nie są dobrymi przewodnikami. Niekiedy na początku kontaktu z rapé pojawia się nadmierna chęć wielokrotnego codziennego kontaktu z nią. Nie jest to niepokojące, o ile prawidłowo wykonuje się rytuał, ponieważ z biegiem czasu, związek staje się zrównoważony, a praktykujący zaczyna doceniać wszystkie energetyczne i duchowe efekty, ponad doznaniami fizycznymi. Dlatego, gdy jesteśmy uważni i skupieni, w sposób naturalny regulujemy używanie rapé w zgodzie z rzeczywistymi potrzebami. Rapé jest potężnym sprzymierzeńcem i może nam pomóc na drodze do uzdrowienia.*
Niektóre osoby stosują mieszankę raz albo kilka razy w tygodniu; inne - wyłącznie podczas spotkań ceremonialnych lub różnych praktyk duchowych. Zależy to jednak od indywidualnego poziomu tolerancji danej osoby, a także od jej aktualnych potrzeb. Słuchaj swojego ciała, intuicji i ducha rapé. Wspólnie poprowadzą Cię one do tego, co jest dla Ciebie najlepsze.*
Rodzaje rapé
Istnieje bardzo wiele odmian rapé. Każda społeczność tworzy je wedle swojej własnej tradycji i receptury, mieszając ze sobą składniki znajdowane w zamieszkiwanych regionach geograficznych. Niektóre mieszanki nazwane są nawet na cześć plemion, które je wytwarzają, np. Yawanawa, Nukini czy Katukina (Huni Kuin). Ze względu na tę różnorodność niektóre rapé zawierać będą większą ilość świętych roślin. Inne charakteryzować się mogą wyższą zawartością popiołów:
- Odmiany rapé o większej zawartości popiołu są zwykle jaśniejsze, bardziej szare. Klasyfikuje się je jako „powietrzne” (De aire), gdyż ich działanie jest bardziej wznoszące i pobudzające.
- Odmiany rapé zawierające większą ilość kory i roślin są z kolei ciemniejsze, w odcieniach brązu. Mieszanki te przypisuje się żywiołowi ziemi (De tierra). Mają one działanie uziemiające i wyciszające, pomagają skierować naszą uwagę w stronę korzeni i przodków.
Pomiędzy tymi dwiema skrajnościami istnieje szeroka gama odmian o rozmaitych właściwościach. Ich skład, sposób przygotowania oraz intencje osób preparujących rapé wpływają na ostateczne doświadczenie przyjmującego rapé: czy dana mieszanka przyniesie uzdrowienie? Spotka nas z energią wojownika? A może pozwoli na głęboką koncentrację?
Korzystając z rapé, warto mieć świadomość, że poprzez ten rodzaj tradycyjnej medycyny naturalnej doświadczamy kontaktu z roślinami gór i lasów amazońskiej dżungli, które przez rdzennych mieszkańców tych terenów utożsamiane są z uzdrawiającymi duchami natury. Zachęcamy więc do okazania należytego szacunku owym siłom oraz wszystkim opiekunom świętych roślin.Ze względu na tę różnorodność niektóre rapé zawierać będą większą ilość świętych roślin. Inne charakteryzować się mogą wyższą zawartością popiołów:
*Podane informacje są przeznaczone wyłącznie do celów historycznych, naukowych lub edukacyjnych i nigdy nie powinny być interpretowane jako zalecenie do konkretnego zastosowania. Nie oznaczamy ani nie sprzedajemy preparatów jako produktów konsumenckich. Odpowiedzialność i ryzyko za zastosowanie opisywanych produktów wbrew niniejszemu ostrzeżeniu ponosi klient.
Nasze ostatnie wpisy
Yawanawá: starożytne dziedzictwo w sercu Amazonii
Czy rapé równoważy czakry?
